Is bewerkt (ultra-procssed) voedsel slecht?
Waarom niet alle bewerkte voedingsmiddelen hetzelfde zijn
Bewerkt, of te wel ultra-processed voedsel wordt vaak omschreven als rijk aan zout, vet, suiker, calorieën en conserveermiddelen. Maar is al het bewerkte voedsel slecht? Zijn alle bewerkte voedingsmiddelen gelijk? Kunnen sommige bewerkingsmethoden zelfs gunstig zijn voor voedselveiligheid en diversiteit?
Bewerkte voedingsmiddelen zijn al decennia lang een populaire keuze voor veel gezinnen wereldwijd vanwege hun veiligheid, gemak en gebruiksvriendelijkheid.
Wanneer we aan bewerkt voedsel denken, stellen we ons vaak verpakt, ongezond voedsel vol conserveermiddelen voor. Maar is dat alles? Zijn alle bewerkte voedingsmiddelen slecht voor onze gezondheid en ons welzijn?
Wat is bewerkt of ultra-procced voedsel?
Om te bepalen of bewerkt voedsel slecht is of niet, moeten we eerst definiëren wat bewerkt voedsel is.
Volgens het Amerikaanse Ministerie van Landbouw (USDA) is bewerkt voedsel elk voedsel dat is veranderd van zijn natuurlijke staat tijdens de bereiding. Dit kan bijvoorbeeld door invriezen, bakken, drogen of conserveren om de houdbaarheid van een product te verlengen.
Bewerkt voedsel versus onbewerkt voedsel
Het belangrijkste verschil tussen bewerkt en onbewerkt voedsel is dat het ene is aangepast voor doelen zoals conservering of smaakverbetering, terwijl het andere dat niet is. Klinkt eenvoudig, toch?
Wist je dat de meeste voedingsmiddelen die we dagelijks eten technisch gezien “bewerkt” zijn? Denk aan diepvriesgroenten en -fruit, geroosterde noten en zaden, brood, melk, en nog veel meer.
Is al het bewerkte (ulti-processed) voedsel slecht?
De term “bewerkt voedsel” wordt vaak verkeerd begrepen. Laten we enkele feiten verduidelijken en mythes rondom voedselverwerking ontkrachten.
Er zijn veel soorten en niveaus van voedselverwerking: van minimale verwerking, zoals invriezen of verpakken (ja, zelfs verpakte groenten zijn technisch gezien “bewerkt”), tot intensieve verwerking waarbij additieven en conserveermiddelen worden toegevoegd die de smaak, textuur en andere eigenschappen verbeteren.
Voedselverwerking kan ook worden toegepast om voedingsstoffen toe te voegen of de groei van ongewenste micro-organismen te remmen, waardoor de houdbaarheid van een product wordt verlengd.
Met deze informatie kunnen we concluderen dat bewerkt voedsel niet allemaal hetzelfde is, en in sommige gevallen een veilige en waardevolle toevoeging aan ons dieet kan zijn.
Voordelen van voedselverwerking
Bijvoorbeeld: diepvriesgroenten worden meestal geoogst op het moment dat ze het rijpst zijn en direct na de oogst verpakt. Hierdoor zijn ze vaak voedzamer dan wanneer ze vers worden verkocht.
Bovendien kunnen voedingswetenschappers technologie gebruiken om meer voedingsstoffen aan voedsel toe te voegen. Dit stelt ons in staat om producten langer vers te houden terwijl we profiteren van hun gezondheidsvoordelen.
Voedselverwerkingsmethoden
Om enkele misvattingen rondom voedselverwerking verder te verduidelijken, volgen hier enkele veelvoorkomende methoden:
- Inblikken: Het bewaren van voedsel in luchtdichte containers door middel van verhitting om bederf tegen te gaan.
- Fermentatie: Het gebruik van micro-organismen om voedsel te stabiliseren of te transformeren, met voordelen zoals probiotica die de spijsvertering ondersteunen.
- Invriezen: Een methode om voedsel te conserveren door de temperatuur te verlagen en micro-organismengroei te onderdrukken.
- MAP (Modified Atmosphere Packaging): Verpakking waarbij een beschermend gasmengsel de atmosferische samenstelling in de verpakking vervangt.
- Pasteurisatie: Het gebruik van hitte om bederfbacteriën te verminderen en de houdbaarheid te verlengen.
- Roken: Voornamelijk gebruikt voor vlees en vis om vocht te verwijderen en micro-organismengroei te voorkomen.
Voedseladditieven
Voedseladditieven, gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), zijn stoffen die aan voedsel worden toegevoegd om veiligheid, versheid, smaak, textuur of uiterlijk te behouden of te verbeteren.
Ze kunnen gezondheidsvoordelen bieden, zoals het toevoegen van probiotische bacteriën in yoghurt, of bederfbacteriën voorkomen.
Waar moeten we op latten in ons voedsel?
Gezond verstand, variatie en matiging zijn belangrijke richtlijnen, vooral voor een uitgebalanceerd dieet.
Tegenwoordig verminderen veel mensen hun consumptie van traditioneel vlees vanwege duurzaamheidsredenen of gezondheidsredenen, zoals het verlagen van cholesterol of het vermijden van antibiotica en hormonen die vaak in de veeteelt worden gebruikt. Gelukkig bieden plantaardige alternatieven een manier om minder vlees te eten en toch de nodige voedingsstoffen binnen te krijgen.
Is bewerkt of ulti-processed voedsel slecht voor onze gezondheid?
Nu we weten dat het concept van “bewerkt” voedsel alles omvat, van diepvriesgroenten tot gepasteuriseerde sapjes, is het antwoord: nee, niet al het bewerkte voedsel is slecht. Integendeel, voedselverwerking kan onze voeding vaak verbeteren, veiliger maken om te bewaren en te consumeren, en zelfs voedzamer maken.
Zoals altijd is het verstandig om de ingrediëntenlijst te controleren en te streven naar een gevarieerd en gebalanceerd dieet.
Veelgestelde vragen
- Is bewerkt voedsel slecht?
Niet al het bewerkte voedsel is hetzelfde. Sommige producten bevatten veilige conserveermiddelen of additieven, terwijl andere voedingsstoffen toevoegen of langer houdbaar zijn. - Wat wordt beschouwd als bewerkt of ultra-processed voedsel?
Bewerkt voedsel is elk voedsel dat is aangepast van zijn natuurlijke staat, bijvoorbeeld door invriezen, snijden of het toevoegen van conserveermiddelen.
